بله بر اساس قانون مدنی در ایران مرد دارای اختیاری است که از طریق این اختیار، مرد می‌تواند همسر خود را در هر زمانی که بخواهد طلاق دهد و رضایت زن برای انجام طلاق لازم نیست. دادگاه خانواده نیز صرفاً با درخواست مرد طلاق را نهایی می‌کند. طلاق بدون حضور زوج تحت شرایطی امکان پذیر است.
اما آیا خواندن صیغه طلاق بدون حضور زوج ممکن است؟ در فقه اسلامی، خواندن صیغه طلاق بدون حضور زوج، به طور کلی ممکن نیست. طلاق باید توسط مرد یا وکیل قانونی او و با رعایت شرایط و تشریفات خاصی انجام شود که حضور زوج یکی از آنهاست. اما در موارد خاصی مانند غیبت طولانی، عدم اعلام عذر از سمت او یا مفقودالاثر شدن زوج و حتی امتناع زوج از اجرای صیغه علی رغم حضور در دفترخانه و با حکم دادگاه صالحه، ممکن است طلاق بدون حضور زوج واقع شود. در این موارد، دادگاه با بررسی دلایل و مدارک، و با رعایت مصلحت زن، می‌تواند حکم به طلاق غیابی بدهد.
طلاق توافقی نوعی طلاق است که در آن زوجین بر سر تمام مسائل مربوط به طلاق، از جمله حضانت فرزندان، مهریه، نفقه و تقسیم اموال، به توافق می‌رسند. در اجرای مراحل طلاق توافقی، نیازی به اثبات عسر و حرج یا تقصیر از سوی یکی از زوجین نیست و طلاق در سریع‌ترین زمان ممکن و بدون تشریفات خاص انجام میشود.
در صورتی که قرار باشد طلاق از طرف مرد و بدون حضور زن یا وکیل طلاق او در دادگاه تشکیل شود به آن طلاق غیابی از طرف مرد گفته میشود. همچنین، هزینه وکیل طلاق می‌تواند تأثیر زیادی بر تصمیم‌گیری‌های قانونی داشته باشد. هزینه وکیل طلاق شامل مشاوره حقوقی و نمایندگی در دادگاه میشود و این امر می‌تواند به تسریع روند طلاق و کاهش پیچیدگی‌های قانونی کمک کند.
در قوانین ایران، طلاق به درخواست مرد منوط به اثبات دلایل موجه در دادگاه است. این دلایل باید نشان دهنده قصور یا ناتوانی زن در ایفای وظایف زناشویی یا ادامه زندگی مشترک باشد. برخی از دلایل محکمه‌پسند برای طلاق از طرف مرد عبارتند از: عدم تمکین زن (سرپیچی از وظایف زناشویی بدون عذر موجه)، سوء رفتار زن (مانند فحاشی، ضرب و جرح، اعتیاد مخرب، و خیانت)، ابتلا به بیماری صعب‌العلاج یا مسری زن (که ادامه زندگی را برای مرد مضِر یا مشقت‌بار کند)، عقیم بودن زن (در صورتی که مرد قصد داشتن فرزند داشته باشد و این موضوع قبل از ازدواج مخفی مانده باشد)، ترک زندگی توسط زن (بدون عذر موجه)، و محکومیت کیفری زن (به مجازات طولانی‌مدت یا حد). لازم به ذکر است که در هر مورد، مرد باید دلایل خود را با ارائه مدارک و شواهد کافی به دادگاه اثبات کند.
در بسیاری از موارد، امکان حضور یکی از زوجین در فرآیند طلاق وجود ندارد. گاهی این غیبت عمدی است و گاه ناشی از شرایطی مانند مهاجرت، اختلافات شدید یا عدم همکاری یکی از طرفین. اما آیا امکان خواندن صیغه طلاق بدون حضور زوج وجود دارد؟ در این مقاله، به تمام ابعاد حقوقی طلاق بدون حضور یکی از طرفین، به‌ویژه شوهر، خواهیم پرداخت و شرایط، مراحل و نکات مهم آن را بررسی می‌کنیم.
در قانون مدنی ایران، حق طلاق با مرد است؛ بنابراین مرد می‌تواند حتی بدون حضور زوجه، اقدام به اجرای صیغه طلاق نماید. اما این مسئله به معنای بی‌نیازی کامل از حضور زن نیست. ثبت رسمی طلاق نیاز به مدارک قانونی دارد و در بسیاری موارد، حضور یا حداقل اطلاع‌رسانی به زوجه ضروری است. حال این سؤال مطرح میشود: آیا مرد می‌تواند بدون اطلاع زن او را طلاق دهد؟ پاسخ مثبت است، اما ثبت طلاق در چنین شرایطی دشوارتر خواهد بود.
برخلاف باور عمومی، زن نیز می‌تواند در شرایط خاص، اقدام به طلاق بدون حضور شوهر کند. این مورد تحت عنوان طلاق غیابی از طرف زن شناخته میشود که مستلزم ارائه دلیل محکمه‌پسند برای طلاق از طرف زن است. دلایلی مانند اعتیاد، نپرداختن نفقه، ترک زندگی، یا سوءرفتار می‌تواند مسیر را برای صدور حکم طلاق غیابی هموار کند.
یکی از پرسش‌های پرتکرار این است که طلاق غیابی از طرف زن چقدر طول می‌کشد؟ این مدت به نوع دلایل، شواهد، میزان همکاری دادگاه و تعداد جلسات بستگی دارد، اما معمولاً بین ۴ تا ۹ ماه زمان می‌برد.
زمانی که یکی از زوجین در دادگاه حاضر نمی‌شود، پس از صدور حکم طلاق، اجرای صیغه طلاق غیابی در دفترخانه رسمی صورت میگیرد. نحوه اجرای صیغه طلاق غیابی به این صورت است که نماینده قانونی، صیغه را به جای فرد غایب جاری می‌سازد و کلیه تشریفات قانونی ثبت میشود.
حال ممکن است بپرسید: آیا زن می‌تواند صیغه طلاق بخواند؟ در شرع اسلام، زن به‌تنهایی نمی‌تواند صیغه طلاق را اجرا کند مگر آنکه وکالت بلاعزل در طلاق داشته باشد. حتی در صیغه طلاق غیابی از طرف زن، حضور وکیل یا قاضی لازم است.
طلاق توافقی بدون حضور در دادگاه نیز یکی از روش‌های پرطرفدار در سال‌های اخیر شده است. اما در طلاق توافقی حضور زوجین الزامی است؟ خیر، در صورت تنظیم کامل توافقات و اعطای وکالت‌نامه رسمی، طلاق توافقی بدون حضور زوجین در دادگاه امکان‌پذیر است. این مورد به‌خصوص برای افرادی که خارج از کشور هستند یا نمی‌خواهند حضوری در دادگاه داشته باشند بسیار کاربردی است.
در جدول زیر، مقایسه‌ای بین روش‌های مختلف طلاق بدون حضور یکی از طرفین آورده شده است:
| نوع طلاق | نیاز به حضور فیزیکی | قابل اجرا از طرف | شرایط اجرا |
|---|---|---|---|
| طلاق غیابی از طرف زن | خیر | زن | اثبات ترک زندگی، اعتیاد، عدم پرداخت نفقه و … |
| طلاق از طرف مرد بدون رضایت زن | بله/خیر | مرد | در صورت داشتن شرایط قانونی بدون حضور زن نیز ممکن است |
| طلاق توافقی در محضر بدون دادگاه | خیر | هر دو طرف | نیاز به اعطای وکالت به وکیل دارد |
| صیغه طلاق غیابی از طرف زن | خیر | زن (با وکالت) | پس از رأی دادگاه و توسط وکیل اجرا میشود |
| خواندن صیغه طلاق بدون حضور زوجه | بله | مرد | توسط شوهر یا نماینده قانونی انجام میشود |
| خواندن صیغه طلاق بدون حضور زوج | بله | زن (با حکم دادگاه) | در صورت صدور حکم طلاق غیابی |
با رشد مهاجرت، اختلافات خانوادگی شدید و افزایش درخواست‌های طلاق یک‌طرفه، بسیاری از کاربران در گوگل به‌دنبال پاسخ سؤالاتی مانند طلاق غیر توافقی چقدر طول می‌کشد؟ یا طلاق توافقی در محضر بدون دادگاه هستند. افزایش Clics و Impressions این نوع عبارات در موتورهای جستجو، نشان‌دهنده نیاز واقعی مردم به اطلاعات دقیق و شفاف درباره طلاق‌های بدون حضور زوجین است.
طلاق یک طرفه که از طرف مرد انجام شود، به آن درخواست طلاق از طرف مرد نیز گفته میشود. که چند ماه طول می‌کشد و نمی‌توان زمان مشخصی برای آن در نظر گرفت همچنین دادخواست دارای مراحل و شرایطی است که طی کردن آنها مدتی زمان برده و این زمان می‌تواند از طرف زن هم طولانی‌تر باشد. این مراحل عبارت هستند از:
برای مثال اگر زن به رای اعتراض کند مدت زمان طلاق نیز افزایش می‌یابد و یا اگر زن در چند مرحله در دفترخانه حضور پیدا نکند مدت به سرانجام رسیدن طلاق بیشترخواهد شد.
اگر به دنبال وکیل ملکی در تهران هستید، می‌توانید از طریق جستجوی اینترنتی یا پرس و جو از اطرافیانتان، وکلای متخصص در این زمینه را پیدا کنید. همچنین، می‌توانید به کانون وکلای دادگستری مرکز مراجعه کنید و لیست وکلای متخصص در امور ملکی را دریافت کنید.
طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر شده در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را ثبت کند. در طلاق بدون حضور زوجه، آقایان بر پایه این ماده از قانون مدنی متصور می‌شوند که هیچ گونه موانعی در مسیر درخواست طلاق همسر وجود نداشته و با استناد به این ماده به سادگی می‌توانند از همسرشان طلاق بگیرند. آمادگی مرد برای طلاق مهم است چراکه در مسیر طلاق بدون حضور زوجه چالش هایی هم وجود دارد که این چالش ها شامل موارد زیر هستند.
اگر دادخواست “طلاق بدون حضور زوجه” به دادگاه ارائه شود دادگاه رسیدگی کننده مطابق با ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده این تکلیف را به عهده دارد که ضمن حکم طلاق نسبت به حقوق مالی زن از جمله مهریه تعیین تکلیف کند. در این موقعیت دو فرض قابل تصور است. اگر پیش از دادخواست طلاق از طرف مرد و یا حین زمان رسیدگی دادگاه زن دادخواست مهریه داده باشد دادگاه رسیدگی کننده به طلاق آن پرونده هریک که امکان دارد در همان شعبه و یا شعبه دیگر باشد استناد می‌کند اگر مرد بخواهد در این حالت تقسیط مهریه از پرداخت دفعی مهریه تقاضا کند باید در همان شعبه که رای مهریه صادر میشود دادخواست اعسار از پرداخت تحویل دادگاه دهد.
فرض بعدی این است که زن دادخواست مهریه ندهد اما مرد دادخواست طلاق داده باشد در این حالت بعد از صدور حکم طلاق مرد می‌تواند در همان دادگاهی که به طلاق رسیدگی کرده است دادخواست اعسار از پرداخت مهریه مندرج در عقدنامه و دادنامه طلاق را از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت کند دادگاه پس از مشخص نمودن وقت و گوش دادن به شهادت شهود مرد نیز اظهارات زن درباره تقسیط مهریه تصمیم گیری و رای را صادر می‌کند. حق و حقوق زن هنگام طلاق از طرف مرد شامل موارد زیر است:
وکیل امور ملکی می‌تواند با ارائه مشاوره حقوقی به شما کمک کند تا از حقوق خود در معاملات ملکی آگاه شوید و از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کنید. همچنین، در صورت بروز اختلاف، وکیل امور ملکی شما می‌تواند از شما در مراجع قضایی و قانونی دفاع کند.
| چالش های مسیر طلاق بدون حضور زوج | حق و حقوق زن در طلاق |
| نفقه | نفقه |
| پرداخت تادیه | مهریه |
| اجرت المثل زن | تصنیف دارایی |
طلاق بدون حضور زوجین ممکن است ولی در ابتدا لازم است که با یک وکیل خانواده برای حل پرونده طلاق خود قرارداد همکاری امضا کنید تا کار‌های طلاق را انجام دهد.
خیر طلاق یک طرفه بدون اینکه مواردی مثل مهریه نفقه حضانت فرزند و غیر حل شده باشد، امکان‌پذیر نیست.
هر وقت زنی دادخواست طلاق غیابی دهد و دلیلی محکمه پسند برای طلاق ارائه کرده باشد و شوهر علی رغم ابلاغیه در دادگاه حاضر نشود، لایحه ندهد و اخطاریه دادگاه هم به او ابلاغ واقعی نشده باشد رای طلاق صادر شده از سوی دادگاه غیابی است.
نکته: اگر احضاریه دادگاه به شخص مد نظر مثلاً شوهر در اینجا ابلاغ شود بر طبق ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی ابلاغ واقعی بوده و اگر به بستگان و یا خادم و کارمندان او ابلاغ شود بر طبق ماده ۶۹ قانون مذکور ابلاغ قانونی است و در صورتی که نشانی داده شده درست باشد ولی کسی حضور نداشته باشد اخطاریه الصاق میشود که بر طبق ماده ۷۰ ابلاغ قانونی محسوب میشود.
زوجین می‌توانند برای انجام تمام مراحل طلاق توافقی وکیل گرفته که به جای آنکه خودشان شخصاً به دادگاه یا دفترخانه مراجعه کنند وکیل بفرستند در واقع به جز جلسات مشاوره که حضور زوجین در آن ضروری است. سایر مراحل می‌تواند بدون حضور آنها و توسط وکیل در دادگستری انجام شود.
خیر این موضوع در طلاق بدون حضور زوجه به بررسی دقیق‌تر وضعیت شما نیاز دارد اما به طور کلی اگر اعسار مرد در دادگاه ثابت شود اکثراً رای به تقسیط مهریه داده میشود.
خیر اما می‌تواند مدت زمان اجرای پرونده‌اش را طولانی‌تر کرده حتی بیشتر از یک سال و شانس کمتری وجود خواهد داشت که این موضوع به بهترین شکل انجام شود.
طلاق بدون حضور یکی از زوجین، هرچند پیچیده‌تر از طلاق‌های توافقی معمول است، اما در نظام حقوقی ایران راهکارهای قانونی برای اجرای آن وجود دارد. از صیغه طلاق غیابی گرفته تا طلاق توافقی بدون حضور در دادگاه، همه این روش‌ها نیاز به اطلاع دقیق، مدارک لازم و در بسیاری موارد مشاوره با وکیل حرفه‌ای دارند.
برای مشاوره تخصصی و اطلاع از روند دقیق اجرای طلاق بدون حضور، می‌توانید با تیم حقوقی ما در سایت «وکیل زندیه» تماس بگیرید.
