طلاق توافقی به طلاقی گفته می‌شود که با رضایت و توافق زوجین صورت می‌گیرد. در این نوع طلاق، زوجین در خصوص مسائلی مانند مهریه، نفقه، جهیزیه، حضانت و ملاقات فرزندان به توافق می‌رسند و این توافقات را در قالب یک سند رسمی به دادگاه ارائه می‌دهند. مجموعه قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱، شرایط طلاق توافقی در ابعاد مختلفی تعیین می کند. زوجین باید حداقل یک سال از تاریخ ثبت ازدواجشان گذشته باشد. زوجین باید در مشاوره قبل از طلاق شرکت کرده و گواهی عدم انصراف از طلاق را دریافت کنند.
طلاق توافقی یکی از انواع طلاق است که در آن زوجین با توافق یکدیگر، زندگی مشترک خود را به پایان می برند. این نوع طلاق دارای ویژگی های زیر است:
توافقی بودن: مهمترین ویژگی طلاق توافقی، توافقی بودن آن است. یعنی زوجین باید با رضایت و آگاهی کامل، تصمیم به طلاق بگیرند.
سریع تر بودن: طلاق توافقی نسبت به سایر انواع طلاق، سریع تر انجام می شود. زیرا نیازی به رسیدگی قضایی ندارد و زوجین می توانند با مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی، طلاق خود را ثبت کنند.
مقرون به صرفه تر بودن با وکیل طلاق: طلاق توافقی با وکیل طلاق نسبت به سایر انواع طلاق، مقرون به صرفه تر است. زیرا نیازی به پرداخت هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل طلاق ندارد.
آسیب کمتر به فرزندان: طلاق توافقی نسبت به سایر انواع طلاق، آسیب کمتری به فرزندان وارد می کند. زیرا در این نوع طلاق، زوجین با یکدیگر توافق می کنند که فرزندان با کدام یک از آنها زندگی کنند و شرایط حضانت آنها چگونه باشد.
تفاوت‌های اصلی شرایط طلاق توافقی با طلاق یک طرفه در موارد زیر خلاصه می‌شود:
توافق زوجین: در طلاق توافقی، زوجین با طلاق موافق هستند، اما در طلاق یک طرفه، تنها یک طرف خواهان طلاق است.
مراحل طلاق توافقی و یک طرفه: مراحل طلاق توافقی نسبت به مراحل طلاق توافقی و یک طرفه یک طرفه ساده‌تر و کوتاه‌تر است. در طلاق توافقی، زوجین باید به مرکز مشاوره خانواده مراجعه کنند و پس از دریافت گواهی عدم انطباق، دادخواست طلاق توافقی را به دادگاه ارائه دهند. در طلاق یک طرفه، زوج یا زوجه باید دادخواست طلاق را به دادگاه ارائه دهد و دادگاه پس از بررسی دلایل طلاق، رأی طلاق را صادر می‌کند.
هزینه طلاق: هزینه طلاق توافقی نسبت به طلاق یک طرفه کمتر است. در طلاق توافقی، زوجین باید هزینه‌های مربوط به مشاوره خانواده و دادرسی را پرداخت کنند. در طلاق یک طرفه، زوج یا زوجه باید هزینه‌های مربوط به دادرسی را پرداخت کند.
آثار طلاق: آثار طلاق توافقی و طلاق یک طرفه از نظر قانونی یکسان است. در هر دو نوع طلاق، زوجین از هم جدا می‌شوند و حقوق و تکالیف قانونی زوجین با یکدیگر قطع می‌شود.
هزینه طلاقل در انواع آن متفاوت است. هزینه طلاق را پیش از طلاق بررسی کنید و سپس اقدام به پرداخت هزینه طلاق کنید.
براساس قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱، الزامات قانونی “شرایط طلاق توافقی” به شرح زیر است:
در کنار الزامات قانونی، شرایطی نیز برای طلاق توافقی وجود دارد که باید رعایت شود. این شرایط به شرح زیر است:
توافقات زوجین در طلاق توافقی را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد؛ توافقات مالی و توافقات غیرمالی. توافقات مالی در شرایط طلاق توافقی شامل موارد زیر می‌شود:
مهریه یکی از حقوق مالی زوجه است که در عقد نکاح تعیین می‌شود. زوجین می‌توانند در طلاق توافقی در خصوص مهریه توافق کنند. به عنوان مثال، می‌توانند مهریه را به یکدیگر ببخشند، آن را به صورت اقساطی پرداخت کنند یا به صورت مصالحه، مهریه را به شکل دیگری تعیین کنند.
نفقه یکی از حقوق مالی زوجه است که شامل مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و سایر نیازهای ضروری زندگی است. زوجین می‌توانند در طلاق توافقی در خصوص نفقه توافق کنند. به عنوان مثال، می‌توانند نفقه را به صورت اقساطی پرداخت کنند یا آن را به صورت مصالحه، به شکل دیگری تعیین کنند.
جهیزیه اموالی است که زوجه به همراه خود به خانه همسر می‌آورد. جهیزیه از اموال زوجه محسوب می‌شود و در صورت طلاق، زوجه حق دارد جهیزیه خود را به همراه داشته باشد. زوجین می‌توانند در طلاق توافقی در خصوص جهیزیه توافق کنند. به عنوان مثال، می‌توانند جهیزیه را به صورت اقساطی به زوجه پرداخت کنند یا آن را به صورت مصالحه، به شکل دیگری تعیین کنند.
توافقات غیرمالی شامل موارد زیر می‌شود:
حضانت فرزندان یکی از حقوق والدین است. در صورت طلاق، حضانت فرزندان با توجه به مصلحت آنها تعیین می‌شود. زوجین می‌توانند در طلاق توافقی در خصوص حضانت فرزندان توافق کنند. به عنوان مثال، می‌توانند حضانت فرزندان را به صورت مشترک یا به صورت مطلق به یکی از والدین واگذار کنند.
ملاقات فرزندان نیز یکی از حقوق والدین است. زوجین می‌توانند در طلاق توافقی در خصوص ملاقات فرزندان توافق کنند. به عنوان مثال، می‌توانند میزان، زمان و مکان ملاقات فرزندان را تعیین کنند.
زوجین می‌توانند در خصوص سایر موارد مرتبط با طلاق نیز توافق کنند. به عنوان مثال، می‌توانند در خصوص نام خانوادگی فرزندان، تقسیم اموال مشترک، پرداخت هزینه‌های تحصیل و درمان فرزندان و سایر موارد توافق کنند.
هزینه های دادرسی در طلاق توافقی، همانند سایر دعاوی غیرمالی است و در سال 1402 بین 180 تا 200 هزار تومان می باشد. این رقم یا بالمناصفه و یا با توافق طرفین پرداخت می گردد.
هزینه های مشاوره
در طلاق توافقی، زوجین موظف هستند که قبل از ثبت دادخواست، در جلسات مشاوره شرکت کنند. این جلسات توسط مراکز مشاوره تحت نظارت بهزیستی برگزار می‌شوند. هزینه های مشاوره در این مراکز، به صورت رایگان است. اما در صورتی که زوجین بخواهند در مراکز مشاوره خصوصی مشاوره دریافت کنند، باید هزینه های آن را خودشان پرداخت کنند. هزینه های مشاوره در مراکز مشاوره خصوصی، معمولاً بین 200 تا 500 هزار تومان است.
در صورتی که زوجین تصمیم بگیرند که از وکیل استفاده کنند، باید هزینه های حق‌الوکاله وکیل را نیز پرداخت کنند. هزینه های حق‌الوکاله وکیل در طلاق توافقی، توافقی است و توسط وکیل و موکل تعیین می‌شود. هزینه وکیل طلاق توافقی متغیر است.
پس از صدور گواهی عدم امکان سازش، زوجین باید به دفترخانه های اسناد رسمی مراجعه کنند تا طلاق خود را ثبت کنند. هزینه های ثبت طلاق در محضر، به شرح زیر است:
هزینه های ثبت طلاق در محضر: 150 هزار تومان
هزینه های ثبت طلاق در دفاتر رسمی: 200 تا 250 هزار تومان
این هزینه ها باید توسط زوجین به حساب دفترخانه های اسناد رسمی واریز شوند.
| انواع هزینه های دادرسی | هزینه به تومان |
| ثبت دادخواست | 50 هزار تومان |
| صدور اخطاریه | 20 هزار تومان |
| گواهی عدم امکان سازی | 20 هزار تومان |
| ثبت طلاق | 100 هزار تومان |
یکی از مهمترین مزایای طلاق توافقی، سرعت در روند رسیدگی به پرونده است. در طلاق توافقی، زوجین با توافق یکدیگر، کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک خود را از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، اجرت المثل و… را تعیین می‌کنند. این امر موجب می‌شود که دادگاه نیازی به بررسی و صدور حکم در این موارد نداشته باشد و تنها با صدور گواهی عدم امکان سازش، پرونده را مختومه اعلام کند.
در مقابل، در سایر انواع طلاق، زوجین باید در دادگاه حضور داشته باشند و در خصوص موضوعات مختلف، از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و… با یکدیگر به توافق برسند. این امر موجب می‌شود که روند رسیدگی به پرونده طولانی شود و ممکن است تا چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد.
طلاق توافقی موجب کاهش هزینه‌های مالی زوجین می‌شود. در طلاق توافقی، زوجین نیازی به حضور وکیل یا مشاور حقوقی ندارند و می‌توانند با توافق یکدیگر، کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک خود را تعیین کنند. این امر موجب می‌شود که زوجین از پرداخت هزینه‌های مربوط به دادرسی، حق الوکاله و مشاوره حقوقی، صرفه جویی کنند. در مقابل، در سایر انواع طلاق، زوجین معمولاً نیاز به حضور وکیل یا مشاور حقوقی دارند. این امر موجب می‌شود که زوجین متحمل هزینه‌های مالی بیشتری شوند.
طلاق توافقی موجب کاهش تنش‌های عاطفی بین زوجین می‌شود. در طلاق توافقی، زوجین با توافق یکدیگر، زندگی مشترک خود را به پایان می‌رسانند. این امر موجب می‌شود که زوجین از بروز تنش‌های عاطفی و درگیری‌های فیزیکی جلوگیری کنند. در مقابل، در سایر انواع طلاق، زوجین معمولاً از یکدیگر ناراضی هستند و ممکن است با یکدیگر به اختلاف و درگیری بپردازند. این امر موجب می‌شود که زوجین و فرزندان آنها از نظر عاطفی آسیب ببینند.
طلاق توافقی موجب حفظ روابط خانوادگی می‌شود. در طلاق توافقی، زوجین با توافق یکدیگر، زندگی مشترک خود را به پایان می‌رسانند. این امر موجب می‌شود که زوجین از یکدیگر کینه و نفرت نداشته باشند و بتوانند روابط خانوادگی خود را با یکدیگر حفظ کنند. در مقابل، در سایر انواع طلاق، زوجین معمولاً از یکدیگر ناراضی هستند و ممکن است با یکدیگر به اختلاف و درگیری بپردازند. این امر موجب می‌شود که روابط خانوادگی بین زوجین و فرزندان آنها آسیب ببیند.
طلاق توافقی موجب تسهیل در رسیدگی به مسائل فرزندان می‌شود. در طلاق توافقی، زوجین با توافق یکدیگر، مسائل مربوط به فرزندان خود از جمله حضانت، ملاقات و نفقه را تعیین می‌کنند. این امر موجب می‌شود که دادگاه نیازی به بررسی و صدور حکم در این موارد نداشته باشد و تنها با صدور گواهی عدم امکان سازش، پرونده را مختومه اعلام کند.
در مقابل، در سایر انواع طلاق، زوجین باید در دادگاه حضور داشته باشند و در خصوص مسائل مربوط به فرزندان خود با یکدیگر به توافق برسند. این امر موجب می‌شود که روند رسیدگی به مسائل فرزندان طولانی شود و ممکن است تا چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد.
توافق در مورد مسائل مالی و غیرمالی مربوط به طلاق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت عدم توافق زن و شوهر در مورد این مسائل، دادگاه با صدور حکمی به اختلافات آنها رسیدگی می‌کند. طلاق توافقی می‌تواند یک راه‌حل مناسب برای پایان دادن به زندگی مشترکی باشد که دچار مشکلات غیرقابل حل شده است. با این حال، لازم است زوجین قبل از اقدام به طلاق توافقی، تمام جوانب این تصمیم را به دقت در نظر بگیرند.
در پایان، به زوجین توصیه می‌شود که قبل از اقدام به طلاق توافقی، از مشاوره‌های حقوقی و روانشناسی بهره‌مند شوند. مشاوره می‌تواند به آنها کمک کند تا تصمیم درستی بگیرند و از عواقب احتمالی طلاق توافقی آگاه شوند.
