شرایط صدور اجرائیه چک قانون جدید

شرایط صدور اجرائیه چک قانون جدید

چگونگی دریافت دسته چک در قانون جدید چک

در قانون جدید چک، بانکها برای صدور دسته چک جدید مکلفند تنها از طریق سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک (صیاد) نزد بانک مرکزی اقدام نمایند. این سامانه از طریق سامانه نظام هویت سنجی الکترونیکی بانکی صحت مشخصات متقاضی دسته چک را استعلام کرده و در صورت عدم ممنوعیت قانونی اقدام به ارائه دسته چک جدید مینماید. همچنین تعیین سقف اعتبار مجاز برای متقاضی از طریق سامانه ملی اعتبارسنجی استعلام می‌گردد. هر برگه چک دارای شناسه یکتا و مدت اعتبار میباشد. حداکثر اعتبار هر برگه سه سال از تاریخ دریافت دسته چک خواهد بود.

در قانون جدید چک صدور اجراییه بدون نیاز به حکم دادگاه است

اجراییه مستقیم چک:مطابق ماده ۲۳ قانون جدید چک، امکان صدور اجراییه  مستقیم چک بلامحل بدون نیاز به حکم دادگاه وجود دارد. قبل از این قانون برای وصول چک از مجرای قانونی لازم بود که در دادگاه طرح دعوا شود. اما با قانون جدید دیگر نیازی به تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی برای وصول چک نیست و مستقیماً می‌توان نسبت به صدور اجراییه از طریق مراجع قضایی اقدام نمود. البته باز هم در همه موارد امکان استفاده از این مورد یعنی صدور اجراییه بدون نیاز به حکم دادگاه میسر نیست. برای استفاده از این مزیت شرایطی لازم است که در ادامه بیان می‌گردد.

شرایط لازم برای صدور اجراییه مستقیم چک، بدون نیاز به حکم دادگاه در قانون جدید چک

۱) چک مشروط نباشد

یعنی در متن چک عنوان نشده باشد که وصول مبلغ آن منوط به تحقق شرطی است.

۲) چک تضامنی نباشد

یعنی چک جهت ضمانت صادر نشده باشد.

۳) گواهی عدم پرداخت با دستور عدم پرداخت صاحب حساب صادر نشده باشد

مطابق ماده ۱۴ قانون صدور چک، در صورتی که چک شخصی مفقود و یا سرقت شود و یا به دلیل کلاهبرداری، جعل، خیانت در امانت یا هر جرم دیگری از دست وی خارج گردد، صاحب حساب می‌تواند قبل از تاریخ وصول چک، به صورت کتبی به بانک دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد.بانک پس از احراز هویت دستور دهنده از پرداخت وجه چک خودداری کرده و در صورا ارائه چک، بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت اعلام شده، صادر و تسلیم می‌نماید.

 در صورتی که از صدور اجراییه مستقیم چک، بدون نیاز به حکم دادگاه استفاده نماییم:

۱) فقط نسبت به اصل مبلغ چک اجراییه صادر می‌شود و شامل خسارت تاخیر تادیه نخواهد شد.

در این صورت بعد از وصول اصل مبلغ چک می‌توان برای خسارت تاخیر تادیه به صورت جداگانه به دادگاه دادخواست تقدیم نمود.

۲) تنها نسبت به صاحب حساب چک می‌توان اجراییه صادر نمود. به عبارت دیگر نسبت به ظهرنویسان و ضامنین چک اجراییه صادر نخواهد شد.

۳) در صورتی که از صدور اجراییه بدون نیاز به حکم دادگاه استفاده کنیم امکان حبس بدهکار (در صورت درخواست طلبکار) تا زمان اجرای حکم و یا پذیرفتن اعسار بدهکار و یا جلب رضایت طلبکار وجود دارد.

مرجع صالح در صدور اجراییه در قانون جدید چک

صدور اجراییه بدون نیاز به حکم دادگاه در صلاحیت دادگاه محل وقوع عقد یا قرارداد ، محل صدور چک یا محل استقرار بانک محال‌علیه یا محل اقامت خوانده به تخییر  می‌باشد.

رفع سوء اثر از چک برگشتی در قانون جدید چک

۱) واریز مبلغ چک

۲) ارائه لاشه چک به بانک

۳) رضایت نامه رسمی تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی از دارنده چک به بانک ارائه شود.

۴) ارائه نامه از طرف دادگاه یا اداره ثبت مبنی بر اینکه عملیات اجرایی چک به پایان رسیده است.

۵) حکم قضایی مبنی بر برائت صاحب حساب چک به بانک داده شود.

۶) سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت بگذرد به این شرط که در این مدت اقدام حقوقی یا کیفری در خصوص چک صورت نگیرد.

در قانون جدید چک برای صاحب حساب چک برگشتی محدودیتهای بانکی زیر اعمال می‌گردد:

۱) عدم افتتاح حساب یا صدور کارت بانکی جدید.

۲) کلیه وجوه حسابهای شخص در بانکها و موسسات اعتباری تا سقف مبلغ چک برگشتی مسدود می‌شود.

۳) صاحب چک برگشتی امکان استفاده از هیچگونه تسهیلات بانکی یا ضمانت نامه های ارزی و ریالی را نخواهد داشت.

۴) اعتبار اسناد ارزی و ریالی برای وی بازگشایی نخواهد شد.

 اجراییه مستقیم چک و هزینه دادرسی:

برای درخواست اجراییه مستقیم نیاز به پرداخت هزینه گزافی نیست و تنها با پرداخت 4000 تومان می‌توان از دادگاه صالح تقاضای رسیدگی و صدور اجراییه مستقیم را نمود.

صدور اجرائیه چک برگشتی از طریق دادگستری

صدور اجرائیه چک برگشتی ، چک از جمله اسناد مالی لازم الاجرا به شمار می رود. مطابق با ماده 2 قانون صدور چک صادرکننده چک باید در هنگام سر رسید چک به میزان مبلغ مندرج در آن نزد بانک محال علیه اعتبار داشته باشد. اگر کسی چکی صادر نماید که در هنگام سر رسید آن در بانک محال علیه اعتبار پرداخت آن را نداشته باشد، دارنده می تواند از مامور بانک تقاضای صدور گواهی عدم پرداخت بنماید. در این صورت مامور بانک موظف است با ذکر مشخصات و تاریخ چک، گواهی مذکور را به دارنده چک تقدیم کند.

علاوه بر این مامور بانک باید مشخصات چک و صادرکننده آن را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت نماید. با ثبت چک در سامانه مذکور کلیه حساب های بانکی صادرکننده چک بسته می شود. همچنین کلیه بانک ها از ارائه خدماتی مثل افتتاح حساب یا اعطای تسهیلات بانکی به صادرکننده چک برگشتی ممنوع می باشند.

طبق ماده 6 قانون صدور چک، صدور چک برگشتی وصف کیفری دارد. بر همین مبنا دارنده چک می تواند با ارائه گواهی عدم پرداخت به دادگاه کیفری، بر علیه صادرکننده اقامه شکایت نماید. مجازات جرم صدور چک بلامحل بر حسب مبلغ مندرج در چک متفاوت است. صادرکننده چک بلامحل ممکن است به حبس تعزیری از نود و یک روز تا دو سال محکوم گردد.

علاوه بر ضمانت اجرای کیفری، از نظر حقوقی نیز دارنده چک برگشتی می تواند به دادگاه عمومی و حقوقی، یا شورای حل اختلاف مراجعه نموده و با تقدیم دادخواست، پرداخت وجه چک و خسارت تاخیر آن را مطالبه نماید. این کار مستلزم تنظیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی، مطابق با دعاوی مالی است.

شرایط صدور اجرائیه چک برگشتی

یکی از نوآوری های اصلاح قانون صدور چک در سال 1397، امکان صدور فوری اجرائیه در مورد چک های برگشتی است. برای این کار کافی است دارنده چک با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت به دادگاه عمومی و حقوقی مراجعه نماید. در این شرایط دارنده یا وکیل وی باید در دادگاه تقاضای صدور اجرائیه چک برگشتی را طرح نماید. صدور اجرائیه چک برگشتی در دادگاه، مطابق با ماده 12 قانون صدور چک منوط به احراز شرایط زیر است:

  • چک به صورت سفید امضا صادر نشده باشد.
  • در متن چک، وصول آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد.
  • در متن چک قید نشده باشد که چک برای تضمین معامله یا تعهدی صادر شده است.
  • بدون تصریح در متن چک، ثابت نشده باشد که وصول آن منوط به تحقق شرطی یا برای تضمین معامله انجام شده است.
  • ثابت نشود که چک بدون تاریخ صادر شده یا تاریخ صدور آن بر خلاف واقع درج شده باشد.

چک صیادی

هر برگ از این چک ها(چک صیادی) دارای شناسه 16 رقمی می باشند که  در سامانه صیاد ثبت گردیده است. برای اعتبار بخشی به هر برگه چک باید اطلاعات کامل چک و مشخصات صادر کننده و دارنده ی چک در سامانه صیاد ثبت گردد، در غیر این صورت چک صادره فاقد اعتبار سند تجاری بوده و صرفاً به عنوان سند عادی شناخته می شود. همچنین ظهرنویسی چک برای تمام چک های صیادی امکان پذیر است، اما این ظهر نویسی باید در سامانه صیاد ثبت گردد و انتقال چک بدون ظهرنویسی و صرفاً از طریق قبض و اقباض چک امکان پذیر نیست.
*همچنین یکی از نکات مهم در چک های صیادی عدم امکان صدور چک در وجه حامل می باشد.*

مزایای چک صیادی

از مزیت های مهم چک صیادی نسبت به چک های قدیمی این است که در صورت عدم وصول آن در تاریخ سر رسید، با مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت می توان بدون طرح دعوی مطالبه وجه چک، تشکیل جلسه رسیدگی و طی کردن فرایند دادرسی اقدام به صدور اجرائیه چک نمود.
 

صدور اجرائیه چک صیادی

صدور اجرائیه برای چک صیادی به دو صورت امکان پذیر است :

• از طریق اجرای ثبت
• از طریق واحد اجرای احکام
برای صدور اجرائیه به دو صورت فوق همانطور که گفته شد باید ابتدا به بانک محال علیه مراجعه نموده و گواهی عدم پرداخت دریافت گردد و در گواهی صادره کد رهگیری صادره از سوی سامانه صیاد در آن درج شده باشد.

صدور اجرائیه از طریق اداره ثبت

برای انجام اجرائیه چک از طریق اجرای ثبت باید با مراجعه به اداره ثبت، فرم درخواست اجرائیه را تکمیل نموده و با تشکیل پرونده به صادر کننده چک، ابلاغ می گردد که ظرف مدت ده روز پس از تاریخ ابلاغ، مبلغ مندرج در چک را به حساب معرفی شده از سوی اجرای ثبت واریز نماید در غیر اینصورت، فرایند استعلام و توقیف اموال آغاز خواهد شد. در صورت شناسایی و توقیف اموال، پرونده به واحد اجرای اسناد رسمی ارجاع شده و فرایند ارزش گزاری و مزایده انجام می شود.

صدور اجرائیه از طریق دادگاه

برای صدور اجرائیه چک از طریق دادگاه، با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی و ثبت صدور اجرائیه، دادخواست به مرجع قضائی صالح ارجاع می شود و در آن جا چنانچه مدارک کامل باشد، بدون جلسه رسیدگی اجرائیه صادر شده و به صاحب حساب ابلاغیه ارسال می شود و بعد ده روز از تاریخ ابلاغ می توان به شعبه مراجعه و تقاضای ارسال پرونده به واحد اجرای احکام نمود. بعد از تشکیل پرونده اجرائی و طی شدن فرایند استعلام، اموال صاحب حساب توقیف می شود.

 

مراحل صدور اجرائیه چک طبق قانون جدید

  • برای اقدام علیه ضامن و ظهرنویسان چک تنها از طریق طرح دعوی از طریق دادگاه می توان اقدام نمود و از طریق اجرای ثبت، صرفا نسبت به صادر کننده چک می توان توقیف اموال انجام داد.
  • هزینه مربوط به مطالبه وجه چک به طور معمول 3/5درصد از بهای خواسته می باشد که به عنوان هزینه دادرسی دریافت می شود که این مبلغ در مراحل واخواهی و تجدید نظرخواهی حدود 4/5درصد از بهای خواسته می باشد که به عنوان هزینه دادرسی دریافت می گردد.
  • معمولا در صورت پیگیری از طرق اجرای ثبت پرونده سریع تر از دادگاه به نتیجه می رسد که البته شاید در تهران این موضوع به علت حجم بالای پرونده ها، صدق نکند و فرایند پرونده با کندی صورت پذیرد.
  • با اقدام از طریق اجرای ثبت، لاشه چک نزد اجرای ثبت باقی می ماند و امکان طرح دعاوی دیگر ممکن نمی باشد.
  • نکته مهم دیگر این است که با اقدام نمودن از طریق دادگاه، اموالی که دارای سند رسمی نیستند را نیز می توان توقیف نمود و به مزایده گذاشت. مانند خانه و زمین های قولنامه ای و….

4 نظر

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.