حضانت فرزند، ملاقات فرزند

حضانت فرزند در ایران

حضانت فرزند

حضانت و ملاقات فرزند در ایران یکی از دغدغه‌هایی است که زوجین به هنگام طلاق توافقی و یا طلاق از سوی یکی از زوجین با آن مواجه هستند. به عبارتی سوالات متعددی در مورد نگهداری فرزندان بعد از جدایی به وجود می‌آید که گروه وکلای زندیه قصد دارد پاسخگوی ابهامات و سؤالات متعدد شما در این زمینه باشد تا طرفین در گذر از مرحله طلاق، فشارهای عاطفی، روحی و روانی کمتری را متحمل شوند.

نگاهداری اطفال یا همان حضانت در امور تربیتی و آموزشی، مطابق ماده 1168 قانون مدنی، هم حق و هم تکلیف ابوین بوده و طبق قوانین حضانت، فرزند تا رسیدن طفل به سن بلوغ در دختران ۹ سالگی و در پسران ۱۵ سالگی قمری بر عهده والدین است. به این معنا که برای حضانت و نگهداری طفل دختری که پدر و مادر او طلاق گرفته‌اند و جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن ۷ سالگی اولویت دارد و پس از آن از سن 7 تا 9 سالگی، حضانت با پدر است. در مورد پسران نیز بعد از طلاق والدین حضانت تا 7 سالگی با مادر و از 7 تا 15 سالگی با پدر است. با این همه در صورتی که اختلافی بین والدین در مورد حضانت وجود داشته باشد، دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت طفل حکم صادر می‌کند و ممکن است بعد از 7 سالگی نیز رأی حضانت به نفع مادر صادر شود.

 حضانت، نگه داشتن کودک و مواظبت از او است. به عبارتی حضانت بیشتر ناظر بر حمایت جسمی از کودک است. هر چند که در ماده 1173 قانون مدنی به جنبه اخلاقی و معنوی حضانت نیز اشاره شده است.

در طلاق توافقی پدر و مادر می‌توانند به نفع یکدیگر از حق حضانت خود صرفه نظر کنند. بنابراین قراردادهای بین والدین در مورد حق حضانت در صورتی که خلاف مصلحت طفل نباشد معتبر و لازم الاجرا است. بر این اساس،  حضانت طفل پس از ۷ سالگی اگر دختر باشد تا ۹ سالگی و پسر تا ۱۵ سالگی با پدر می‌باشد. مگر برای دادگاه احراز شود که پدر یا مادر شرایط نگهداری فرزند را ندارند؛ ولی در هر صورت نفقه با پدر است. که در این حالت؛ بر اساس ماده 1173 قانون مدنی، دادگاه هر تصمیمی را که برای حضانت کودک مقتضی بداند؛ اتخاذ می‌کند.

اگر بعد از طلاق و جدایی، پدر از دادن فرزندان زیر ۷ سال به مادر خودداری کند، مادر می‌تواند با مراجعه به دادگاه، اولاً الزام زوج را به پرداخت نفقه فرزند بخواهد و ثانیاً برای صدور دستور موقت مبنی بر استرداد (پس دادن) فرزند را درخواست دهد. با توجه به اینکه قانون حضانت را با مادر دانسته دیگر نیازی نیست که وی امری را در دادگاه اثبات کند؛ که در این صورت گروه وکلای زندیه با داشتن وکلای مجرب، حامی و پشتیبان شما خواهند بود.

 بعد از طلاق و ازدواج مجدد مادر، حق حضانت از او سلب و این حق به پدر برمی‌گردد. اما در مواردی که پدر فوت کرده باشد؛ ازدواج مجدد مادر موجب سقوط حق حضانت وی نخواهد شد.

در صورتی که بعد از طلاق توافقی یا طلاق از سوی یکی از زوجین، یکی از پدر یا مادر کودک فوت کند؛ حضانت با والدی است که در قید حیات است و اگر پدر و مادر هر دو فوت کنند، حضانت با پدر بزرگ پدری کودک است.

بعد از طلاق توافقی یا طلاق از سوی یکی از زوجین، دادگاه مکلف است تکلیف حضانت و چگونگی نگهداری از اطفال و میزان نفقه را مشخص نماید و بر اساس ماده 54 قانون حمایت خانواده مصوب 1391، اگر شخصی که حضانت با اوست از انجام تکالیف مقرر خودداری کند و یا مانع ملاقات طفل شود؛ برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و در صورت تکرار به حداکثر مجازات محکوم می‌شود.

حضانت فرزندان بعد از طلاق ، در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده مصوب 1391 تعیین تکلیف شده و قاضی بر اساس مواد قانونی و مصلحت طفل رأی صادر می‌کند و گروه وکلای زندیه در این مسیر سخت و طاقت‌فرسا در کنار شما خواهند بود.

حضانت فرزند:

نگاهداری اطفال یا همان حضانت در امور تربیتی و آموزشی هم حق و هم تکلیف ابوین است. طبق قوانین حضانت، فرزند تا رسیدن به سن بلوغ (دختران ۹ سال و  پسران ۱۵ سال قمری) بر عهده والدین است. به این معنا که برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن ۷ سالگی اولویت دارد و پس از آن، حضانت با پدر است. همچنین بعد از ۷ سالگی در صورت به وجود آمدن اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه خواهد بود که قانون جز در موارد استثنایی نمی‌تواند آنان را از این حق محروم کند. بر این اساس، حضانت طفل پس از ۷ سالگی اگر دختر باشد تا ۹ سالگی و پسر تا ۱۵ سالگی با پدر می‌باشد. مگر برای دادگاه احراز شود که پدر شرایط نگهداری فرزند را ندارد که  در هر صورت نفقه با پدر است.

در مواردی پدر و مادر می‌توانند به نفع یکدیگر از حق حضانت خود صرف نظر کنند. بنابراین قراردادهای بین والدین در مورد حق حضانت در صورتی که خلاف مصلحت طفل نباشد معتبر و لازم الاجرا است.

اگر پدر از دادن فرزندان زیر ۷ سال به مادر خودداری کند، مادر می‌تواند با مراجعه به دادگاه اولاً الزام زوج را به پرداخت نفقه فرزند بخواهد و ثانیاً برای صدور دستور موقت مبنی بر استرداد (پس دادن فرزند ) درخواست دهد. با توجه به اینکه در مورد فرزندان زیر هفت  سال قانون حضانت را با مادر دانسته دیگر نیازی نیست که وی امری را در دادگاه اثبات کند.

نکته مهم اینکه ازدواج مجدد مادر حق حضانت او را ساقط می‌کند و این حق به پدر برمی گردد. اما در مواردی که پدر فوت کرده باشد ازدواج مجدد مادر موجب سقوط حق حضانت وی نخواهد شد.

لوگو وکیل زندیه
وکلای زندیه

متخصص در دعاوی حقوقی، کیفری و خانواده

آیا می دانید حضانت فرزند در ایران چگونه است؟

در قوانین ایران، دو نوع حضانت وجود دارد:
  1. حضانت مشترک (مشترکه): در این نوع حضانت، والدین به طور مشترک از مراقبت و نگهداری از فرزندان خود پذیرفته و وظیفه تربیت و مراقبت از کودکان را با هم تقسیم می‌کنند. این مدل حضانت معمولاً در مواقعی که والدین توانایی همکاری با یکدیگر را دارند و توافق در مورد مسائل مرتبط با فرزندان دارند، انتخاب می‌شود.

  2. حضانت انفرادی (تکفرزندی): در این حالت، یکی از والدین مسئولیت حضانت و تربیت فرزندان را به عهده می‌گیرد و دیگر والدین حق ملاقات با فرزندان را دارد اما تصمیم‌گیری‌ها و مسائل روزمره مربوط به فرزند به والدین حاضر در حضانت انفرادی مربوط می‌شود.

شرایط گرفتن حضانت فرزند توسط مادر

در مورد شرایط گرفتن حضانت فرزند توسط مادر، قوانین و مقررات ممکن است در هر کشور و حتی در داخل یک کشور به وابستگی به وضعیت خاص مادر و دیگر عوامل تغییر کند. برای اطلاعات دقیق تر و دسترسی به شرایط مربوط به کشور و منطقه خودتان، شما باید با یک وکیل یا مشاور حقوقی در منطقه خود تماس بگیرید.

شرایطی که ممکن است در درخواست حضانت توسط مادر اهمیت داشته باشند عبارتند از:

  1. توانایی مادر برای تأمین نیازهای اساسی فرزند: دادگاه معمولاً توانایی مادر برای فراهم کردن نیازهای اساسی فرزندان را در نظر می‌گیرد. این شامل مسائلی مانند محل اقامت، تأمین غذا، پوشاک، مراقبت پزشکی و تعلیم و تربیت می‌شود.
  2. رفتار و رفتار والدین: دادگاه ممکن است رفتار و عملکرد والدین را نیز بررسی کند. اگر مادر به عنوان والد بهتری شناخته شود و توانایی بهبود وضعیت کودک را داشته باشد، احتمالاً حضانت به او تعلق خواهد گرفت.
  3. محیط زندگی: محیط زندگی کودک نیز مهم است. این شامل محیط فیزیکی، امنیت، تعامل با دیگر افراد و موارد مشابه است.
  4. ارتباط با کودک: اگر مادر نسبت به کودکش رفتار مناسبی داشته باشد و قادر به ایجاد و نگهداری ارتباط مثبت با فرزندش باشد، این نیز ممکن است در تصمیم دادگاه تأثیرگذار باشد.
  5. تاریخچه و وضعیت مادر: تاریخچه و وضعیت مادر، از جمله مسائلی مانند وضعیت اجتماعی و اقتصادی، تاریخ تربیت کودک و سابقه حقوقی ممکن است تأثیرگذار باشند.

ملاقات فرزند

پس از حدوث اختلاف و وقوع طلاق، یکی از مسائل مهمی که والدین با آن درگیر می‌شوند، ملاقات طفل است.  متأسفانه این ذهنیت غلط در اذهان نقش بسته که تمامی وجود طفل متعلق به شخصی است که حضانت با اوست. به همین دلیل از ملاقات طفل با والد دیگر امتناع می‌کنند.

 طلاق و جدایی تنها رابطه زوجیت را از بین می‌برد ولی همچنان رابطه پدر و فرزندی و مادر و فرزندی پا برجاست. لذا در صورت طلاق زوجین و جدایی آنها از یکدیگر، هر یک از والدین حق ملاقات و دیدار با او را دارند. در صورتی که والدی که حضانت با اوست؛ مانع دیدار و ملاقات طفل گردد، به حکم محکمه و دادگاه خانواده می‌توان  الزام او را درخواست کرد. گروه وکلای زندیه با همراهی جمعی از وکلای مجرب در کنار شما برای احقاق حقتان در این باره خواهند بود.

به هنگام طلاق و جدایی والدین از یکدیگر، متأسفانه کودکان بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند. معمولاً والدی که حضانت با اوست برای رسیدن به اهداف خود ،فرزند را دستاویز و حربه‌ای برای امتیازگیری از طرف مقابل قرار می‌دهد.

گروه وکلای زندیه به شما این اطمینان را می‌دهند که ملاقات فرزند حقی است که حتی با توافق نیز سلب و ساقط نمی‌شود. ملاقات فرزند مطابق ماده 1174 قانون مدنی، قانونی آمره و غیر قابل اسقاط است و سلب کلی حق ملاقات از پدر یا مادری که حضانت بر عهده او نیست، بر خلاف قانون است و محکمه نمی‌تواند بدان حکم دهد. بنابراین بهتر است ابتدا با مذاکره، این موارد به طرف مستنکف گوشزد و در صورت عدم توجه، دادخواست ملاقات فرزند به مرجع صالح تقدیم گردد و دادگاه صالح شرایط و مدت زمان ملاقات را  تعیین ‌نماید.

 از آنجایی که روند رسیدگی قضایی در مورد ملاقات فرزند، رسیدگی دو مرحله‌ای است و زمان زیادی را می‌طلبد،گروه وکلای زندیه برای رسیدن به این مهم که همان دیدار فرزندان دلبند شماست، ابتدا درخواست دستور موقت ملاقات را به مرجع صالح تقدیم می‌نمایند.  با توجه به اهمیت موضوع و جلوگیری از آسیب‌های روحی و روانی که  ممکن است طفل و والد محروم از ملاقات متحمل شوند، مطابق ماده 7 قانون حمایت خانواده مصوب 1391، دادگاه پیش از اتخاذ تصمیم و رسیدگی به اصل دعوی، بدون اخذ تأمین، دستور موقت ملاقات طفل را صادر می‌نماید.

 در مورد ضمانت اجرای حکم ملاقات فرزند، گروه وکلای زندیه با بهره‌گیری از ماده 632 قانون مجازات اسلامی، اصلاحی 1399، از طریق محکه کیفری موضوع را پیگیری می‌نمایند تا فرد خاطی به حبس( 45 روز تا 3 ماه) یا جزای نقدی (15 میلیون ریال تا 30 میلیون ریال) محکوم گردد.

لوگو وکیل زندیه
وکلای زندیه

متخصص در دعاوی حقوقی، کیفری و خانواده