طلاق از طرف زوج

طلاق از طرف زوج

طلاق از طرف زوج

طلاق از طرف زوج، نوعی از طلاق است که با اراده یک طرفه زوج، سبب انحلال نکاح دائم می‌شود. طلاق به معنی گشودن گره و رها کردن است. در فقه اسلامی در تعریف طلاق گفته‌اند: طلاق عبارت است از زائل کردن قید ازدواج با لفظ مخصوص. برخی اساتید حقوق فرانسه طلاق را چنین تعریف کرده‌اند: طلاق قطع رابطه زناشویی به حکم دادگاه، در زمان حیات زوجین، به درخواست یکی از آنان یا هر دو است.

طلاق از طرف زوج در حقوق ایران طلاق به حکم دادگاه و یا با صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه امکان پذیر است. بنابر این طلاق ویژه نکاح دائم است و انحلال نکاح منقطع( عقد موقت) از طریق بذل یا انقضای مدت صورت می‌گیرد.

1- طلاق از طرف زوج  نظر ماهیت حقوقی، ایقاعی است که از سوی مرد یا نماینده او واقع می‌شود. حتی در مواردی که طلاق بر اساس توافق زوجین( طلاق توافقی) و به صورت خلع یا مبارات انجام شود، باید آن را یک عمل حقوقی یک جانبه (ایقاع) دانست.
در طلاق از طرف زوج، مرد می تواند هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد. این قاعده مبتنی بر فقه اسلامی است که اختیار طلاق را اصولاً به مرد داده است. 

این قاعده را با غلبه احساسات در زن و اینکه در حقوق اسلام، مرد در تشکیل خانواده سهم بیشتری دارد و بار هزینه، مخارج و مسئولیت خانواده بر دوش اوست و به همین نسبت علاقه‌اش نسبت به بر هم نخوردن کانون خانواده شدیدتر است، توجیه می‌کنند.
2- در طلاق از طرف زوج، با توجه به نظریات روانشناسان این نتایج حاصل شده که؛ اگر مرد نسبت به زندگی دلسرد و بی علاقه شود، با بی وفایی و بی علاقیگی خود نسبت به زن او را نیز دلسرد و بی علاقه می‌کند. به عبارتی سردی و بی علاقگی مرد به زن، مرگ ازدواج و پایان حیات خانوادگی است.

 بر خلاف زن که بی علاقگی اگر از او آغاز شود تأثیری در علاقه مرد ندارد، بلکه ممکن است علاقه او را بیشتر کند. سردی و خاموشی زن نسبت به مرد او را به صورت مریضی نیمه جان در می‌آورد که امید بهبود و شفا دارد. مرد اگر عاقل و وفادار باشد، می‌تواند مهربانی و علاقه زن را بازگرداند.

طلاق از طرف زوج
1- طلاق از طرف زوج در اسلام امری ناپسند است و مرد مسلمان نباید از روی هوی و هوس و بدون دلیل موجه اقدام به طلاق زن خود کند. معهذا صرف قواعد اخلاقی برای جلوگیری از طلاق‌های ناروا کافی نیست. لذا قانون گذار برای جلوگیری از سوء استفاده مرد، ارجاع به داوری و سعی در سازش زوجین و لزوم اجازه دادگاه برای طلاق در صورت عدم صلح و سازش را مقرر داشته است. 

بنابر این در طلاق از طرف زوج و در صورتی که بین زن و شوهر سازش حاصل نشود، گواهی عدم امکان سازش به شوهر داده می شود تا با ارائه آن به دفتر طلاق، صیغه طلاق جاری و ثبت دفتر گردد.

2- طلاق از طرف زوج دارای شرایط و تشریفاتی است که قانون‌گذار در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده مقررات آن را پیش‌بینی نموده است. بنابراین مطابق ماده 1133 قانون مدنی، مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید.

3- براین اساس اگر مرد بخواهد زن خود را طلاق دهد و طلاق از طرف زوج باشد؛ باید به دادگاه خانواده رجوع کند. بدین معنی که با مراجعه به دفتر خدمات قضایی ابتدا دادخواست طلاق از طرف زوج را ثبت می‌کند که به دلیل اهمیت بنیان خانواده و تلاش برای از هم نپاشیدن کانون گرم خانواده‌ها، قانون ‌گذار ابتدا طرفین را به شورای حل اختلاف جهت ایجاد صلح و سازش سوق می‌دهد. 

4- زمانی که طلاق از طرف زوج باشد و تلاش اعضای شورای حل اختلاف نتیجه بخش نباشد و سازش حاصل نگردد، پرونده به دادگاه خانواده ارسال می‌شود. بعد از تعیین شعبه به طرفین ابلاغ می‌شود تا در روز و ساعت مشخصی جهت تشکیل جلسه، حضور پیدا کنند. در مرحله بعد طلاق از طرف زوج، دادگاه بار دیگر با ارجاع امر به داوری اقدام به اصلاح بین زوجین می‌نماید.

 بعد از انجام داوری اگر همچنان بین زن و شوهر، صلح و سازش حاصل نشود، گواهی عدم امکان سازش به شوهر داده می‌شود.
در طلاق از طرف زوج ، قبل از صدور گواهی عدم امکان سازش، نسبت به حقوق مالی زوج مثل مهریه، نفقهو… تصمیم گیری و تعیین تکلیف خواهد شد.

5- طلاق از طرف زوج وقتی منجر به نتیجه می‌شود که، بعد از صدور این گواهی، مرد به دفاتر طلاق جهت جاری شدن صیغه طلاق مراجعه و نسبت به ثبت آن اقدام نماید.

طلاق از طرف زوج:

طلاق از طرف زوج، متداول ترین راه انحلال نکاح دائم است. مرد می تواند هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد. این قاعده مبتنی بر فقه اسلامی است که اختیار طلاق را اصولاً به مرد داده است. باید توجه داشت که طلاق در اسلام امری ناپسند است و مرد مسلمان نباید از روی هوی و هوس و بدون دلیل موجه اقدام به طلاق زن خود کند. معهذا صرف قواعد اخلاقی برای جلوگیری از طلاق‌های ناروا کافی نیست.

طلاق از طرف زوج، هر چند که منع قانونی و شرعی ندارد ولی ضمانت اجرای حقوقی لازم است. به عبارتی پاره‌ای از تدابیر حقوقی برای جلوگیری از سوء استفاده مرد از اختیار طلاق باید بکار گرفته شود. در قانون مدنی ضمانت اجرا و تدابیری پیش‌بینی نشده و همین امر سبب سوء استفاده برخی مردان از اختیار طلاق می‌شد.

از همین روی و در جهت جلوگیری از اختیار مرد و کاهش دادخواست طلاق از طرف زوج، قانون‌گذار با تصویب قانون حمایت خانواد، ماده 1133 قانون مدنی را به طور ضمنی نسخ  و طلاق از طرف زوج را محدود به مواردی خاص نمود. متأسفانه مجدد در مهر 1358 با بازگشت به نظام قانون مدنی ماده مزبور مجدد احیا گردید.

لیکن برای کاهش موارد طلاق از طرف زوج، ارجاع به داوری و سعی در سازش زوجین از طریق دادگاه و لزوم اجازه دادگاه برای طلاق از طرف زوج در صورت عدم حصول سازش را مقرر داشت.

 لذا قانون گذار برای جلوگیری از سوء استفاده مرد، ارجاع به داوری و سعی در سازش زوجین و لزوم اجازه دادگاه برای طلاق از طرف زوج ، درصورت عدم صلح و سازش را مقرر داشته است. بنابر این در صورتی که بین زن و شوهر سازش حاصل نشود، گواهی عدم امکان سازش به شوهر داده می شود تا با ارائه آن به دفتر طلاق، صیغه طلاق جاری و ثبت دفتر گردد. 

در خصوص دادخواست طلاق از طرف زوج مستند به ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی محدودیتی وجود ندارد و مرد می تواند در هر زمانی از دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش جهت طلاق بنماید.

طلاق از طرف زوج

طلاق از طرف زوج و ثبت طلاق از طرف زوج منوط به آن است که مرد حقوق مالی زوجه اعم از مهریه، نفقه معوقه و اجرت المثل ایام زوجیت را بپردازد یا آنکه زن درخصوص حقوق مالی‌اش رضایت دهد یا آنکه مرد حکم اعسار دریافت کند و نتیجتاً از تأدیه یکباره حقوق مالی زن معاف گردد. در نهایت اینکه انشای طلاق نیاز به صیغه مخصوص و حضور دو مرد عادل دارد. لازم به ذکر است طلاق در نکاح موقت راه ندارد و مرد می تواند اقدام به بذل مدت کند.

  1.  بر طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی اختیار طلاق با مرد است و اوست که می تواند حتی بدون دلیل موجه، دادخواست طلاق به درخواست مرد به طرفیت همسر تقدیم دادگاه کند. بعضی حقوقدانها در پی تعدیل این سهولت طلاق به درخواست مرد هستند که تاکنون قانون تغییری نکرده است.
  2. طلاق از سوی مرد فقط در عقد دائم است و دادخواست طلاق مرد در عقد موقت پذیرفته نیست . به عبارت دیگر طلاق در عقد موقت مصداق ندارد یا باید مدت تمام شود و یا اینکه مرد بذل مدت کند که در هر دو حالت نیازبه دادگاه ندارد.
  3. سوال می شود که آیا عدم رضایت زن (زوجه) تاثیری در روند طلاق از جانب مرد دارد؟ جواب منفی است با این توضیح که عدم رضایت و مخالفت زوجه تنها می تواند مراحل طلاق از طرف مرد را طولانی کند ولی امکان جلوگیری از صدور حکم طلاق را ندارد. ولی حقوق مالی زوجه پابرجاست.توجه داشته باشید حتی اگر مرد دلیل کاملا موجه هم برای طلاق داشته باشد ذمه او از مهریه بری نخواهد شد به دیگر سخن دلیل موجه مرد برای طلاق مانع استحقاق زن برای مهریه در دادگاه طلاق نیست.
  4. رأیی که دادگاه پس از دادخواست طلاق از طرف مرد صادر می کند گواهی عدم امکان سازش نام دارد و زوج متقاضی طلاق ۳ ماه فرصت دارد تا برای اجرای رای دادگاه و ثبت آن به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه کند در غیر این صورت رای صادره از درجه اعتبار ساقط می شود.
  5. پرونده طلاق چه خواهان آن مرد باشد چه زن، در صورت اعتراض پرونده ای سه مرحله ای است یعنی دادگاه بدوی، دادگاه تجدید نظر استان و دیوان عالی کشور، که با اعتراض زن حتی اگر اعتراض غیر موجه باشد، روند طلاق تا یک سال نیز به طول می انجامد لذا مدت زمان طلاق از طرف مرد بستگی کامل به اعتراض طرفین خصوصا زوجه دارد که ممکن است از ۳ ماه تا ۱ سال و شاید کمی بیشتر به طول بیانجامد.
  6. اگر مرد از زن وکالت طلاق داشته باشد میتواند از طریق طلاق توافقی با وکالت و گرفتن وکیل با واسطه برای زن از همسرش جدا شود. که در این صورت نیازی به حضور زوجه نخواهد بود.

نکات مراحل دادخواست طلاق از طرف زوج

  1. در هر طلاقی مثل طلاق توافقی، مراحل طلاق از طرف زوج نیز بر طبق ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده، قاضی دادگاه خانواده مکلف است نسبت به مهریه، اجرت المثل، نفقه و حضانت فرزندان، ملاقات و نفقه آن ها تعیین تکلیف کند.
  2. در مراحل درخواست طلاق از طرف مرد، دادگاه مکلف است که به هر یک زوجین ابلاغ فرستاده و با درج مهلت از آن ها بخواهد که داور معرفی کنند. امروزه داوری در پرونده های طلاق به امری تشریفاتی تبدیل شده است زیرا در اکثر و غالب موارد داوری در رفع اختلاف زوجین کارگشا نیست. مضافا بر این که نظریه داوران برای دادگاه اهمیت چندانی ندارد. درست داوری این است که یک نفر مرد متاهل از خانواده مرد و یک نفر از خانواده زن به جهت کوشش برای سازش زوجین تلاش کنند و در ادامه نظر  خود به دادگاه را اعلام کنند که متاسفانه در عمل این اتفاق کم است.
  3. مرد متقاضی طلاق بایستی در سامانه ثنا ابلاغ الکترونیک ثبت نام کند و اگر زوجه هم قبلا در سامانه ثنا عضو باشد ابلاغ ها الکترونیک است.
  4. در هیچ فرضی در درخواست طلاق از طرف مرد حتی اگر رای غیابی باشد، مهریه زن از بین نمی رود فقط اگر بین زوجین نزدیکی واقع نشده باشد مهریه در هنگام طلاق نصف می گردد. مگر اینکه دادخواست فسخ نکاح از سوی مرد به دلیل تدلیس زن باشد که از بحث طلاق خارج است ولی امکان تقسیط مهریه
  5. نوع طلاقی که مرد درخواست کننده آن باشد رجعی است یعنی در مدت حدود ۳ ماه عده، زوج می تواند به زوجه رجوع کند و به این ترتیب طلاق از بین می رود مگر این که زن دوشیزه (باکره) یا یائسه باشد که در این موارد طلاق بائن است و امکان رجوع وجوذ ندارد. رویه دفاتر طلاق برای ثبت طلاق رجعی اینطور است که ابتدا صورتجلسه طلاق رجعی نوشته میشود و بعد گدشتن ۳ ماه عده طلاق نامه صادر و شناسنامه ها مهر میشود.
  6. مستفاد از قانون حمایت خانواده جدید و نسخ عمده مواد قانون اصلاح از مقررات مربوط به طلاق در حال حاضر امکان جمع شرط نصف اموال (شرط تنصیف) با اجرت المثل وجود دارد و در عمل دادگاه های خانواده هم به تنصیف دارای رای میدهند و هم به اجرت المثل
  7. برای این که بدانید نحله چیست و در چه مواردی در صورت درخواست طلاق از طرف مرد به زوجه تعلق می گیرد به لینک آبی رنگ مراجعه نمایید.
  8. اگر مردی شرط تنصیف مندرج در عقدنامه های چاپی را امضاء کرده باشد علاوه بر مهریه در هنگام طلاق به درخواست زوج، باید تا نصف اموال موجودی را که در ایام زناشویی به دست آورده یا معادل آن را به زوجه واگذار نماید که اکثرا قاضی به معادل ریالی رای میدهد. برای داشتن اطلاعات کامل در خصوص شرط تنصیف دارایی توصیه می شود به لینک مربوطه مراجعه نمایید.
  9. در صورتی که مرد وکیل داشته باشد تمامی مراحل طلاق از طرف مرد توسط وکیل و بدون حضور موکل (زوج) انجام خواهد شد.
  10. اگر مرد مهریه را پرداخت نکرده باشد و قبلا توسط دادگاه در خصوص آن رای صادر نشده باشد، در حکم طلاق دادگاه پرداخت مهریه نیز ذکر می شود که ثبت طلاق موکل به پرداخت حقوق مالی زوجه از جمله مهریه است. حال اگر مهریه عند الاستطاعه باشد پرداخت آن منوط به اثبات استطاعت مالی زوج از سوی زوجه است. اگر قبل طلاق یا در حین رسیدگی زن از طریق اداره اجرای ثبت درخواست مهریه کند دادگاه طلاق میتواند با استناد به آن از ورود به مهریه در ضمن رای خودداری کند و به تعبیر حقوقی تکلیف قانونی برای خود محسوب نکند.
  11. اگر مهریه عند المطالبه باشد و قبلا از سوی دادگاه تقسیط نشده باشد مرد می تواند پس از قطعیت حکم طلاق دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه مندرج در دادنامه طلاق (گواهی عدم امکان سازش) را تقدیم دادگاه صادر کننده رای کند. دادگاه بعد از تشکیل جلسه و دعوت از طرفین و استماع اظهارات زن و شوهر و شهادت شهود در خصوص اعسار مرد تصمیم گیری می کند.
  12. حضانت فرزندان و نیز نفقه آن ها بر طبق قانون و مصلحت طفل توسط دادگاه تعیین می شود.
  13. -اثبات رابطه نامشروع زوجه یا سایر تخلفات زوجه از وظایف زناشویی ارتباطی به مهریه ندارد.
  14. اگر در اثنای رسیدگی به پرونده درخواست طلاق از طرف مرد، زوجین توافق بر سر جدایی و مسائل مرتبط به آن حاصل کنند می توان پرونده را با درخواست طرفین تبدیل به طلاق توافقی کرد.
  15. اگر قبلا رأی در خصوص اجرت المثل ایام زوجیت صادر نشده باشد، دادگاه رسیدگی کننده به درخواست طلاق از طرف مرد، با تعیین کارشناس، اجرت المثل ایام زوجیت زن را تعیین می کند و در ضمن حکم طلاق، مرد را موظف به پرداخت آن می کند. برای مبلغ نهایی اجرت المثل هم در صورت عدم تمکن مالی شوهر امکان تقسیط مثل مهریه وجود دارد.
وکلای زندیه

وکلای زندیه

متخصص در دعاوی حقوقی، کیفری و خانواده

2 نظر

  • سلام وقت بخیر. زوجه هستم و درخواست مهریه دادم و اعسار زوج پذیرفته شد به یک سکه پیش و 10ماه یک سکه، حال زوج تقاضای طلاق داده است، آیا قانون نصف اموال قابل اجرا هست با این شرایط یا اینکه چون اعسار پذیرفته شده قابل اجرا نیست؟
    زوج 3دنگ منزل بنامش هست

    • سلام و درود. دادگاه بررسی میکنه که آیا ملک قبل از ازدواج خریداری شده یا بعد از ازدواج. با توجه به اینکه به نصف اموال رأی داده نمیشه. بلکه بسته به نظر قاضی تا حداکثر نصف اموال.

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.